نیم فاصله چیست؟
نیم فاصله که در زبان انگلیسی به آن Semi-Space می‌گویند سبک نشانه‌گذاری و فاصله‌گذاری بین بعضی از حروف است که بدون ایجاد فاصله اضافی از به هم چسبیدن عبارات جلوگیری می‌کند. مثلاً دو عبارت «نیم فاصله» و «نیم‌فاصله» را در نظر بگیرید، در عبارت دوم «نیم» و «فاصله» نه به یکدیگر چسبیده‌اند و نه از یکدیگر فاصله زیادی دارند، به همین میزان فاصله، نیم فاصله گفته می‌شود. فاصله برون کلمه و فاصله درون کلمه دو نوع فاصله موجود در زبان فارسی هستند. فاصله برون کلمه استقلال دو واژه از یکدیگر را نشان می‌دهد و برای چند واژه به کار برده می‌شود درحالی‌که فاصله درون کلمه برای جدانویسی درون یک واژه به کار می‌رود. به بیان ساده‌تر، نیم فاصله همان فاصله است منتهی با طول کمتر!
از نیم فاصله برای جداسازی کلمات و حروفی استفاده می‌کنیم که اگر از فاصله استفاده کنیم معنای آن عوض می‌شود و اگر میان آنها فاصله نباشد به یکدیگر متصل می‌شوند. دقت داشته باشید که بین حروف و کلمات جداشده با نیم فاصله، فاصله مرئی وجود ندارد و یک واژه محسوب می‌شوند. نیم فاصله در چاپگر یا نمایشگر دیده نمی‌شود. به همین دلیل به آن فاصله صفر هم می‌گویند. شاید فکر کنید نیم فاصله از آن قواعد دست‌وپاگیری است که رعایت کردن و نکردنشان هیچ اهمیتی ندارد، اما باید بدانید که به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست. مثلاً شاید دانش‌آموز را هم به شکل «دانش آموز» و هم به شکل «دانش‌آموز» بنویسید. شاید در وهله اول به نظرتان تفاوتی نداشته باشند، اما «دانش آموز» بیشتر شبیه جمله‌ای امری به نظر می‌رسد که شما را به یادگیری دانش فرامی‌خواند؛ اما دانش‌آموز اسم است که معنای آن را می‌دانید. مثلاً اگر بنویسید «یک جا خرید کردم» یعنی «رفته‌ام یک جایی و خرید کردم» اما اگر بنویسید «یکجا خرید کردم» یعنی «یک‌باره خرید کردم». پس می‌بینید که نیم فاصله می‌تواند معنای جمله را تغییر دهد.
کاربرد نیم فاصله چیست؟
با استفاده از نیم فاصله، خواندن متن آسان‌تر می‌شود، نیم فاصله زیبایی متن را چندبرابر می‌سازد و به آن انسجام می‌بخشد. در اصول نگارش زبان فارسی، رعایت نیم فاصله اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا با استفاده از نیم فاصله خواننده متوجه می‌شود که با یک واحد معنایی مستقل سروکار دارد. نیم فاصله یکی از اصول نگارشی است که تایپیست‌های کاربلد و حرفه‌ای را از تایپیست‌های معمولی متمایز می‌سازد. عدم رعایت نیم فاصله به همان اندازه غلط املایی کیفیت متن را کاهش می‌دهد چون به خواننده القا می‌کند که نویسنده به‌اندازه کافی حرفه‌ای نیست.
کجا از نیم فاصله استفاده می‌کنیم؟
بر اساس اصول نگارش زبان فارسی در موارد زیر باید از نیم فاصله استفاده کنیم:
- بین «می» و ادامه فعل: می‌آیم، می‌رفتم
- بین ریشه فعلی و ضمیر در افعال ماضی نقلی و ماضی بعید: آمده‌ام، رفته‌اید، آمده‌بودم
- بین کلماتی که به «ه» آخر با صدای ــِـ ختم می‌شوند و ضمایر ملکی: خانه‌ام، خانه‌اش، جامعه‌تان
- بین کلماتی که به «ه» آخر با صدای ــِـ ختم می‌شوند و «ای» نکره ساز: پروژه‌ای، خانه‌ای
- در زمان جمع بستن کلمات با «ها»: کتاب‌ها، خانه‌ها، درخت‌ها
- بین پیشوند «بی» و کلمه پس از آن: بی‌دلیل، بی‌حوصله، بی‌ادب
- زمانی که با اضافه کردن ریشه فعلی به یک اسم، یک صفت فاعلی یا یک مصدر می‌سازیم: ریاضی‌دان، پنجره‌ساز، گوشت‌خوار، جهان‌گردی
- ترکیب‌های وصفی عادی و مقلوب که به یک صفت واحد تبدیل شده‌اند: گوشت‌تلخ، دل‌نازک، پاک‌دامن، بزرگ‌منش، تلخ‌زبان
- بین صفت و موصوف مقلوبی که به یک کلمه تبدیل شده باشد: نرم‌افزار
- بین صفت و پسوندهای تفضیلی «تر» و «ترین»: شیرین‌تر، شایسته‌تر، درست‌تر، آرام‌تر
- کلمات مرکب ساخته‌شده با عدد: دورویی، سه‌هفته‌ای
- هرگاه «و» دو کلمه را به هم‌پیوند دهد و ترکیب جدیدی ساخته شود که بر مفهوم واحدی دلالت کند: بشوروبپوش، بگیروببند، گرگ‌ومیش
- قیدهای دوجزئی: دست‌کم
- قیدهای چندجزئی: روی‌هم‌رفته
روش‌های تایپ کاراکتر نیم فاصله
چند روش برای تایپ کاراکتر نیم فاصله وجود دارد این روش‌ها مختص نرم‌افزار خاصی نیست و می‌توانید در همه نرم‌افزارها مثل وُرد، فتوشاپ، پاورپوینت، اکسل و تمام نرم‌افزارهای ویندوز از این روش‌ها استفاده کنید.
- روش اول: با استفاده از کلیدهای میان‌بر Ctrl+Shift+2 می‌توانید کاراکتر نیم فاصله را در تمامی نرم‌افزارهای تحت ویندوز به‌درستی تایپ کنید.
- روش دوم: روش دیگر تایپ نیم فاصله استفاده از کلیدهای ترکیبی Alt+0157 است که در تمام نرم‌افزارهای ویندوز قابل‌استفاده است.
- روش سوم: با نصب صفحه‌کلید استاندارد فارسی می‌توانید از کلیدهای میان‌بر Shift + Space یا Shift+B برای تایپ نیم فاصله استفاده کنید.
شاید به‌خاطر سپردن تمام مواردی که در آنها رعایت نیم فاصله ضروری است سخت به نظر برسد. نگران نباشید ابزار و افزونه‌های آنلاین ویرایش متن فارسی وجود دارد که علاوه بر اعمال نیم فاصله، غلط‌های املایی متنتان را می‌گیرند و متن زیباتر و درست‌تری تحویلتان می‌دهند. در ادامه دو مورد از آنها را معرفی می‌کنیم:
- ویراستیار: نرم‌افزار ویراستیار افزونه‌ای برای مایکروسافت وُرد است که برای استفاده کاربران فارسی‌زبان طراحی شده است. از قابلیت‌های ویراستیار علاوه بر اعمال نیم فاصله می‌توان به اصلاح خطاهای املایی، اشتباهات ویرایشی و نشانه‌گذاری، و نیز استانداردسازی متون فارسی اشاره کرد.
- پاک‌نویس: پاک‌نویس سامانه‌ای است که خطاهای املایی، نگارشی، معنایی و نحوی را در متن فارسی تشخیص می‌دهد و برای پیرایش آنها تاحدامکان پیشنهادهای کاربردی مطرح کند و درنهایت با تأیید کاربر، متن را ویرایش می‌کند. پاک‌نویس در محیط نرم‌افزار مایکروسافت وُرد قابل نصب و استفاده است. می‌توانید افزونه پاک‌نویس را در وُرد نصب کنید و به‌سادگی از آن استفاده کنید. برای استفاده از پاک‌نویس کافی است تا تنها به سایت آن مراجعه کنید و یک حساب کاربری بسازید.
استفاده از نیم فاصله در تایپ سفارشات ترجمه
کلیه مترجمان سایت ترجمه تخصصی البرز در تایپ ترجمه های خود از نیم فاصله استفاده می نمایند. با ارسال سفارش ترجمه خود برای ما هم از ترجمه ای تخصصی و روان برخوردار می شوید و هم کلیه نکات نگارشی از جمله استفاده از نیم فاصله در سفارشات ترجمه شما رعایت می گردند.